વિશ્વ પર્યાવરણ દિવસ મનાવવાની શરુઆત કેવી રીતે થઈ? જાણો ઈતિહાસ અને થીમ પ્રથમ વિશ્વ પર્યાવરણ દિવસ 1973 માં “ફક્ત એક પૃથ્વી” થીમ સાથે ઉજવવામાં આવ્યો હતો. ત્યારથી, ઘણા પ્રભાવશાળી પર્યાવરણીય વિષયો હાથ ધરવામાં આવ્યા છે. આમાંની કેટલીક થીમ્સ અન્ય ઘણા લોકો સાથે ‘ઓન્લી વન ફ્યુચર ફોર અવર ચિલ્ડ્રન’ (1979), ‘એ ટ્રી ફોર પીસ’ (1986), ‘પૃથ્વી પર જીવન માટે – સેવ અવર સીઝ’ (1998), ‘કનેક્ટ વિથ ધ વર્લ્ડ વાઈડ વેબ ઓફ લાઈફ’ છે . ‘ (2001) રાખવામાં આવી હતી.
આધુનિકતા તરફ આગળ વધી રહેલી દુનિયામાં, વિકાસના પંથે આપણે એવી ઘણી વસ્તુઓનો ઉપયોગ શરૂ કર્યો છે, જે પૃથ્વી અને પર્યાવરણ માટે ઘાતક છે. માનવી અને પર્યાવરણ વચ્ચે ઊંડો સંબંધ છે. પ્રકૃતિ વિના જીવન શક્ય નથી.
ઔદ્યોગિક ક્રાંતિ, વધતું શહેરીકરણ અને વસ્તી, જે દુનિયાભરમાં ઉભરતી સમસ્યા છે તે આપણે જાણીએ છીએ, અને તે આપણા કુદરતી વિશ્વના સતત વિઘટન તરફ દોરી ગયા છે. જેમ કે, વિશ્વ પર્યાવરણ દિવસ, યુનાઈટેડ નેશન્સ એન્વાયર્નમેન્ટલ પ્રોગ્રામ (UNEP) હેઠળ આયોજિત, આધુનિક વિશ્વની પર્યાવરણીય આપત્તિઓ વિશે જાગૃતિ અને પગલાં લેવાનો દિવસ છે. આ દિવસની મુખ્ય પહેલ લોકોને ટકાઉ જીવનશૈલી જીવવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવાની છે .
વિશ્વ પર્યાવરણ દિવસ દર વર્ષે 5 જૂને ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસની ઉજવણી પાછળનો હેતુ સમગ્ર વિશ્વમાં લોકોને પર્યાવરણ પ્રત્યે જાગૃત કરવાનો છે. આ યુનાઇટેડ નેશન્સ ઇન્ટરનેશનલ ડેમાં 150થી વધુ દેશોના લોકો ભાગ લે છે.
સ્વચ્છ પર્યાવરણ અને સુરક્ષિત ધરતી બનાવવા માટે વિવિધ જાગૃતિ કાર્યક્રમોનું પણ આયોજન કરવામાં આવે છે અને લોકોને પર્યાવરણનું મહત્વ સમજાવવામાં આવે છે. આ પ્રસંગે પ્રદુષણથી માંડીને પર્યાવરણ માટે હાનિકારક એવા અનેક વિષયો પર ચર્ચા કરવામાં આવે છે. આ પ્રસંગે લોકોને વૃક્ષારોપણ કરવા પણ પ્રોત્સાહિત કરવામાં આવે છે.
માનવ જીવનની સલામતી માટે, પર્યાવરણને સુરક્ષિત અને સંરક્ષિત રાખવાની જરૂર છે. આધુનિકતા તરફ આગળ વધી રહેલી દુનિયામાં, વિકાસના પંથે આપણે એવી ઘણી વસ્તુઓનો ઉપયોગ શરૂ કર્યો છે, જે પૃથ્વી અને પર્યાવરણ માટે ઘાતક છે. માનવી અને પર્યાવરણ વચ્ચે ઊંડો સંબંધ છે. પ્રકૃતિ વિના જીવન શક્ય નથી. પરંતુ માણસ આ પ્રકૃતિને નુકસાન પહોંચાડી રહ્યો છે. પર્યાવરણ સતત પ્રદૂષિત થઈ રહ્યું છે, જે જનજીવનને પ્રભાવિત કરવાની સાથે કુદરતી આફતોનું કારણ પણ બની રહ્યું છે. સુખી અને સ્વસ્થ જીવન માટે પ્રકૃતિનું રક્ષણ અને પર્યાવરણનું રક્ષણ જરૂરી છે. આ હેતુ માટે દર વર્ષે વિશ્વ પર્યાવરણ દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવે છે. લોકોને પર્યાવરણ વિશે જાગૃત કરવામાં આવે છે અને પર્યાવરણની જાળવણી માટે પ્રોત્સાહિત કરવામાં આવે છે.
વિશ્વ પર્યાવરણ દિવસ દર વર્ષે જૂન મહિનામાં ઉજવવામાં આવે છે. ભારત સહિત સમગ્ર વિશ્વમાં 5મી જૂને પર્યાવરણ દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવે છે. આ અવસર પર તમામ દેશો વિવિધ રીતે પર્યાવરણ જાગૃતિ કાર્યક્રમોનું આયોજન કરે છે.
