• મંદિરમાં જે પૂજારી બને છે તેને તો ટ્રસ્ટીઓ પગાર આપે છે, પણ જે જીવનના પૂજારી બની જાય છે તેને અસ્તિત્વ પગાર આપે છે.
• વિજ્ઞાનવાન થવાનો અર્થ છે શોધ કરનારા. વ્યક્તિ આંતરખોજ કરે. આ સંસારનું જે વિજ્ઞાન છે એ માત્ર બહારની શોધ કરે છે કે એક તારાથી બીજો તારો કેટલો દૂર છે, સૂર્ય કેટલો ઠંડો થઈ રહ્યો છે અને ચંદ્ર હવે કેટલો નજીક આવ્યો. સંસાર આ બધાનું માપ કાઢે છે.

જે મોહગ્રસ્ત થઈ જાય છે, વિષાદગ્રસ્ત થઈ જાય છે એવા અનેક અર્જુનોને યોગ અને વિયોગનો આ નિનાદ જગાડતો રહે છે. એક વાત યાદ રાખજો કે ભગવદ્ગીતા ઘંટડી છે અને રામાયણ આરતી છે. રામાયણના સાત કાંડ એ એની આરતીની સાત જ્યોતિઓ છે. જેને નિત્ય પૂજારી બનવાનું છે, કોઈ મંદિરના નહીં પોતાના જીવનના પૂજારી બનવાનું છે, જે રામાયણની ઘંટડી લઈ ફરતું રહે તો પોતાના જીવનના પૂજારી બની શકે છે.

મંદિરમાં જે પૂજારી બને છે તેને તો ટ્રસ્ટીઓ પગાર આપે છે, પણ જે જીવનના પૂજારી બની જાય છે તેને અસ્તિત્વ પગાર આપે છે. એ વ્યક્તિ જીવનની ઝોળીમાં સંપૂર્ણ ખુશીઓ નાખી દે છે.

મર્યાદાઓ સાથે જીવનનો સ્વીકાર એ જીવન જીવવાની ચાવી છે. એક વાત જીવનમાં યાદ રાખવી કે તમારે તુલના કરવી હોય તો પોતાથી મોટાઓ સાથે ન કરવી, નીચેનાઓ સાથે કરવી; નહીં તો તમે ક્યારે સુખી નહીં થાવ. જો તુલના તમારાથી નીચેનાઓ સાથે કરી તો જીવનમાં ક્યારેય દુઃખી નહીં થાવ. ઊલટાનું વિજ્ઞાનવાન બનવાની દિશા ખૂલી જશે.

વિજ્ઞાનવાન થવાનો અર્થ છે શોધ કરનારા. વ્યક્તિ આંતરખોજ કરે. આ સંસારનું જે વિજ્ઞાન છે એ માત્ર બહારની શોધ કરે છે કે એક તારાથી બીજો તારો કેટલો દૂર છે, સૂર્ય કેટલો ઠંડો થઈ રહ્યો છે અને ચંદ્ર હવે કેટલો નજીક આવ્યો. સંસાર આ બધાનું માપ કાઢે છે. આ બહારી ઉડાન છે. ભારતીય વિજ્ઞાન એ છે જે આંતરિક ગહેરાઈઓમાં જાય છે. વિજ્ઞાનવાનનો અર્થ એ થાય છે જે આંતરખોજમાં વ્યસ્ત રહે છે. વિજ્ઞાનીને ગુલાબનું ફૂલ આપશો તો તે અન્વેષણ કરશે કે એમાં કયાં-કયાં આ કેમિકલ્સ છે. આ ફૂલનો રંગ લાલ કેમ છે? પીળો કેમ છે? એ ખૂલે તો એમાંથી સુગંધ કેમ આવે છે? આ અને આવા બીજા અનેક સવાલના જવાબ શોધવાનું કામ વિજ્ઞાનીઓ કરશે. ભારતીય ઋષિ હશે તો તે એમ વિચારશે કે આ ફૂલ જેણે બનાવ્યું છે તે કૃષ્ણ કેવા હશે? ભારતીય ઋષિ હશે તો એ એમ વિચારશે કે આ ફુલમાં સુગંધ ભરનારા રામની હાજરીમાત્રથી કેવી સુગંધ પ્રસરી જતી હશે? ભારતીય ઋષિ આ અને આ પ્રકારના બીજા સવાલો અને એ સવાલોમાંથી ઊભા થતા બીજા પ્રશ્નોના જવાબોની શોધમાં આગળ વધશે. જ્ઞાન ક્રિયાત્મક હોય, જ્ઞાન પ્રયોગાત્મક હોય, જ્ઞાન પરિણામાત્મક હોય. જેમ વિજ્ઞાનનું કોઈ સૂત્ર તમે વાંચી લીધું અને પછી પ્રયોગશાળામાં જઈને એ સૂત્રનો પ્રયોગ કરો તો એ સૂત્ર સિદ્ધ થઈ જાય છે એવી જ રીતે જીવનનું કોઈ સૂત્ર તમે વાંચીને પ્રયોગમાં લીધું તો એ સૂત્ર પણ સિદ્ધ થઈ જાય છે.

Ad..

ગયાં અંકમાં આપણે જોયું કે સુરેખાની બેદરકારીને કારણે સાર્થક અત્યંત ગંભીર રીતે બીમાર થઈ ગયો, અને શ્રીદેવી પાસે જવાની હટ લઈ ને બેઠો, એટલે સુરેખાએ ના છૂટકે શ્રીદેવીને બંગલોમાં આવવા દેવી પડી. શ્રીદેવીની સૂઝબુજને કારણે સાર્થકની તબિયત સુધારા પર આવી ગઈ, અને તેણે સુરેખા ને ચોખ્ખે ચોખ્ખું કહી દીધું કે, હજી પણ હું ધારું તો સાર્થકની કસ્ટડી માટે કેસ કરી શકું એમ છું, અને તને આ બંગલોમાંથી પણ બહાર કાઢી શકું એમ છું, માટે મારી સાથે એકદમ વિવેકથી વર્તન કરજે.આ ઉપરાંત શ્રીદેવી શ્રીકાંતના બિઝનેસ વિશે જોઈ રહી હતી ત્યાં દર મહિને શ્રીકાંત કોઈને 50,000 જેવી મોટી રકમ મોકલતા હતાં. તો શું હશે એનું રહસ્ય એ જાણવા શ્રીદેવી હવે શું કરશે ડિટેક્ટર સુધીર દત્તને વાત કરશે, કે પછી આ પ્રકરણને એમનેમ જ બંધ કરી દેશે. કારણ કે શ્રીકાંત માટે તેના દિલમાં ભારોભાર માન સન્માન હતું, જો કોઈ એવી વાત નીકળે તો શ્રીકાંત એની નજરમાંથી ઉતરી જાય એમ હતાં, માટે શ્રીદેવીએ બહુ વિચારી વિચારીને આગળના પગલાં ભરવાં પડે તેમ હતાં, પણ શ્રીકાંતનું મર્ડર કોઈ શું કામ કરે? શું કોઈ સાથે એની જૂની અદાવત હતી, કે પછી માત્ર રૂપિયા માટે તેનો કાંટો કાઢી નાખવામાં આવ્યો હતો? એ જાણવા માટે વાંચો આગળ….

સુધીર દત્તના કહેવા મુજબ સુરેખા અને સિદ્ધાર્થ તો આ કાવતરાના પ્યાદા હતા.મેન સૂત્રધાર કોણ છે, એ પણ હજી સ્પષ્ટ રીતે દેખાતું નહોતું. પણ 25 એક વર્ષની સ્ત્રીમાં કોઈ માટે આટલી બધી નફરત અને રૂપિયાનું આટલું આકર્ષણ આ બંને વસ્તુ આશ્ચર્ય પમાડતી હતી. અને ઉપરથી સાર્થક પ્રત્યેનું તેનું વલણ પણ વિચિત્ર હતું! એટલે શું ખરેખર સાર્થક તેનો પુત્ર નહોતો? એ પણ આ નાટકનો હિસ્સો હોવાથી એને ક્યાંકથી લઈ આવ્યાં હતાં? કે આખરે વાત શું છે! શું શ્રીકાંત બધું જાણતા હતાં, અને કદાચ એની મરજીથી જ સુરેખા બંગલોમાં આ બાળકને લાવી હતી! તો શું ડોક્ટર પાસે પ્રેગ્નેન્સીનું પણ નાટક હતું? વગેરે કેટ કેટલા રહસ્યો ભરેલા દેખાતા હતાં, અને શ્રીદેવી પાસે એનો કોઈ ઉત્તર નહોતો. અંતે એણે નક્કી કર્યું કે મારે જો સત્ય ને જાણવું હોય, તો એને પચાવવાની હિંમત પણ કેળવવી પડશે! અને સત્ય સુધી પહોંચવા માટે મારે સુધીર દત્તનો સહારો લેવો જ પડશે. નહીં તો આ રહસ્ય આમ જ રહેશે, અને ક્યાં સુધી એમ 50000 રૂપિયા જે તે વ્યક્તિને હું આપીશ! શ્રીકાંત આપતાં હતાં કારણ કે એ કારણ જાણતા હતાં અને કદાચ એની આ વ્યક્તિ સાથે કોઈ કૂણી લાગણી પણ જોડાયેલી હોય! પરંતુ મારા મનમાં એની માટે એવો કોઈ જ ભાવ નથી, તો પછી મારે શું કામ રૂપિયા આપવા અથવા તો રૂપિયા જાય તે જોતા રહેવું? એણે પાક્કે પાયે નક્કી કરી લીધું કે હવે તો આ પાર કે પેલે પાર! પરંતુ સુધીર દત્ત સાથે આ બધી જ વાતની ચર્ચા કરી સત્ય સુધી પહોંચવાનું છે, અને એને ખાસ તાકીદ કરવાની છે, કે શ્રીકાંતના કેરેક્ટરમાં કોઈ એવી વાત મળે તો, એ સમાજમાં ક્યાંય ચર્ચિત ન થાય! એની તકેદારી પણ આપણે લેવાની છે. પૂર્ણપણે સાઉન્ડ પ્રુફ પ્લાન બનાવી, અને છેક સુધી જવું પડશે. જેમ સુરેખા આ બંગલોમાં પ્રવેશી, એમ જ આપણે પણ બદનામ ગલી સુધી જવાનું છે,અને છતાં કોઈ ને ખબર પડવા દેવાની નથી. સુધીર દત્ત સાથે આટલી બધી વાતો ફોનમાં કરવો યોગ્ય ન હોવાથી એણે તેને કોફી શોપમાં મળવાનો મેસેજ કરી દીધો. સુરેખા રોજ પાંચ થી નવ સુધી લગભગ બહાર રહેતી હતી, એ સમય દરમિયાન એક કલાક તો એને મળી જ જાય એમ હતું. આ બધામાંથી પરવારી એટલે એને વળી પાછી સાર્થક ની યાદ આવી એને થયું કે હવે સાર્થક ને કેમ હશે?એ સૂઈ ગયો હશે !એને કંઈ ખાધું હશે કે નહીં! ત્યાં સર્વન્ટ સાથે સાર્થક આઉટ હાઉસમાં આવ્યો, અને સર્વન્ટ એ કહ્યું દીદી છોટી મહેસાબને બોલા હૈ કે બાબા અબ થોડી દેર ઇધર હી રહેંગે!: શ્રીદેવી એ વ્હાલથી સાર્થક ને ઉચકી લીધો અને ગળે લગાડી લીધો! સાર્થકે કહ્યું મોટી મમ્મી તમે કેમ ચાલ્યા આવ્યાં ?મને ત્યાં આગળ ગમતું નથી, હવે હું પણ તમારી સાથે અહીં જ રહીશ. શ્રીદેવીએ એને સમજાવ્યું કે ના ના હું બીમાર છું એટલે તો અહીં રહેવા આવી છું, સાજી થઈ જાઉં એટલે મારી મેળે જ પાછી ત્યાં રહેવા આવી જઈશ, આખો આખો દિવસ તું મારી સાથે રહીશ, તો તું પણ બીમાર પડી જઈશ! સમજ્યો એમ કરી તે એને લઈ કિચનમાં ગઈ અને તેની માટે ચોકલેટ વાળું દૂધ બનાવી એને પીવડાવ્યું, પછી તેને લઈને ડ્રોઈંગ રૂમમાં આવી અને સાર્થકે કહ્યું કે, મોટી મમ્મી મને એક વાર્તા સાંભળવી છે, કેટલાય દિવસથી મને કોઈએ સ્ટોરી કરી જ નથી! શ્રીદેવી વિચારતી હતી કે આ વાત હું વાર્તાના રૂપમાં સાર્થક ને કરું !પણ પછી થયું કે ના એનો નાજુક હૃદય આવો આઘાત સહન ન કરી શકે, અને કેટલાય પ્રશ્નો એનાથી ઊભા થાય એનું નાનકડું મગજ આ બધા પ્રશ્નોના જવાબ મેળવવામાં અટવાઈ જાય, એની કરતાં સાર્થક માટે તો સસલા કાચબાની, કે પછી હંસ કાગડાની, સિંહ શિયાળ કે ઉંદર કબૂતરની અને બહુ બહુ તો રાજા રાણીની વાર્તા બરાબર છે. શ્રીદેવીએ ઉંદર કબુતરની વાર્તામાં થોડો ફેરફાર કરીને, એ વાર્તા સાર્થક ને કરી. સાર્થક ને હજી પણ એટલી બધી નબળાઈ હતી કે, એ વાર્તા સાંભળતા સાંભળતા જ શ્રીદેવીના ખોળામાં માથું રાખીને સુઈ ગયો. શ્રીદેવી એના માથામાં હાથ ફેરવતી હતી, અને વિચારતી હતી કે બાળકો કેટલા માસુમ અને નિર્દોષ હોય છે! મોટા થયા પછી જ એના મનમાં રાગ દ્વેષ કે નફરત અને દુશ્મની વગેરેના ભાવ ઉત્પન્ન થતાં હોય છે. અચાનક એને ખ્યાલ આવ્યો કે, સાર્થક સૂઈ ગયો એટલે હવે શું કરવું! ‌કારણ કે સાર્થક ને એમ આઉટ હાઉસમાં એકલો મૂકીને સુધીર દત્ત ને મળવા નહીં જવાય! અને જો સર્વન્ટ ને બોલાવી ને સાર્થક ને ત્યાં મોકલી આપું તો સુરેખા ને વહેમ આવે! જોકે નથી સુરેખા, હવે લાગે છે સાર્થકની મા પણ નથી! પણ એમ ઘરમાં બંધ કરીને તો જવાશે નહીં! તેમજ સાથે પણ લઈ જવાશે નહીં!! તો શું કરવું! શું કરવું! એને થયું કે હમણાં તો આમ પણ જવાનું નથી, સુરેખા ઉર્ફે સ્વીટી જાય પછી જ જવાનું છે! અને એ જાય પછી મેં એને ત્યાં મોકલી દીધો કે નહીં એ ક્યાં એને ખબર પડવાની છે? અને હું તો તરત પાછી આવતી રહીશ! શ્રીકાંત નાં ગયા પછી એકસાથે એટલી બધી ઘટના ઘટી ગઈ કે, હવે તેને એકાંતમાં થોડો ડર લાગતો હતો,અને સુધીરનો સાથ તો એને આમ પણ પસંદ હતો.

સાર્થક ને સૂવાડતા સૂવાડતા શ્રીદેવીને પણ ઝોકું આવી ગયું,અને મર્સિડીઝ નું હોર્ન ન વાગ્યું હોત તો એ કદાચ હજી જાગી પણ નહોત! ગઈકાલે સાર્થક માટે આખી રાતનો ઉજાગરો થયો હતો, એટલે આવું થવું સ્વાભાવિક છે. એને થયું કે આ સુરેખા રોજ ક્યાં જતી હશે! ઓફિસમાં! કે પછી બીજે! એની પણ તપાસ કરાવવી પડશે,ન જાણે એક પછી એક એમ જુદાં જુદાં વિચારોનાં ફિતુર નીકળે જ જાય છે, પણ એની એક એક ચાલ પર નજર ન રાખીએ તો કંઈ પગેરું મળે નહીં. એણે ધીરેકથી સાર્થક નું માથું ઓશીકા પર ગોઠવ્યું, અને પોતે વોશરૂમ માં આવી. એસી ન હોવાથી ગરમી થઈ ગઈ હતી, એટલે મોઢું ધોયું અને અરીસામાં જોયું. પહેલાં તો આમ જ જવાં વિચાર્યું પણ પછી થયું કે ના, સુધીર શું વિચારશે! શ્રીકાંતનાં જતાં તો એની દુનિયા ઉજડી ગઈ હતી, અને એને કંઈ ગમતું જ નહોતું! જમવાનું પણ ભાવતું નહોતું, ત્યાં શાજ શણગાર તો ક્યાંથી ગમે! પણ સુધીરને જ્યારથી મળી ત્યારથી હવે તેને થોડું થોડું તૈયાર થવું ગમતું હતું. એણે સી ગ્રીન કલરની સાડી પહેરી, અને વાળનો ચોટલો વાળવા જતી હતી, ત્યાં જ સુધીરના પહેલી મુલાકાત વખતનાં શબ્દો યાદ આવ્યાં, યે કાલી કાલી ઘટાયે, ઔર યે કાતિલ નજર! દોનોં હી કયામત કર દેતી હૈ,ઔર મુજ નાચિઝ મેં ભી શાયર સી નજાકત ભર દેતી હૈ!! અને એ ત્યારે જેમ મુક્ત મને હસી પડી હતી,એમ જ હસી પડી! એણે સર્વન્ટ ને બોલાવી સાર્થક ને બંગલોમાં મોકલી દીધો, અને એ જાગી ન જાય એનું ધ્યાન રાખવા કહ્યું, તેમજ ઉઠે‌ ત્યારે શું આપવું એની જરુરી સુચના પણ આપી‌.

શ્રીદેવીએ પર્સ લીધું અને આઉટ હાઉસ લોક કરી તે બહાર નીકળી,પણ જે કોન્ફિડન્સથી તેણે બહાર પગ મૂક્યો હતો એ કોન્ફિડન્સ અચાનક એક વિચારે ખળભળી ગયો. એણે આમ તો સાવ સાદી સાડી પહેરી હતી પરંતુ વાળ ખુલ્લાં મુક્યાં હતાં, અને તન અને મનની સુંદરતાને કારણે એટલો નિખાર હતો કે જાણે ફેશન કરી હોય એવું લાગતું હતું. એને થયું કે લોકો શું વિચારશે!! અને તે વિચારતી જ હતી કે હું વાળ બાંધી લઉં, સાડી છેડો કવર કરી લઉં, ગોગલ્સ કાઢી નાખું! ત્યાં જ બંગલો ના ગેટ પર ઉભેલો સિક્યુરિટી ગાર્ડ એક મિનિટ મેમસાબ!! એમ કરીને પાસે આવ્યો, અને એણે શ્રીદેવીને એક કાળો બુરખો આપ્યો, અને કહ્યું મેમસાબ યે પહેન લો!: શ્રીદેવી ને પણ એટલું જ જોઈતું હતું.તેણે બુરખો પહેરી લીધો અને તે ગેટની બહાર નીકળી. એણે ઓટો રીક્ષા કરી,અને ઓટોમાં બેઠા પછી, એને વિચાર આવ્યો કે સિક્યુરિટી ગાર્ડ પાસે બુરખો ક્યાંથી આવ્યો! અને એણે મને જ શું કામ આપ્યો? આ બધા વિચારોમાં કોફી શોપ આવી ગઈ, અને તે નીચે ઉતરી પોતાના બુક કરેલા ટેબલ પાસે પહોંચી. સુધીર દત્ત ત્યાં આગળ પહેલેથી જ મોજુદ હતાં, અને તેણે એક સુંદર લાલ ગુલાબ આપી શ્રીદેવીનું અભિનંદન કર્યું! શ્રીદેવી પોતાની ચેર પર બેઠી, ગુલાબ માટે થેન્ક્યુ કહ્યું, અને ઠંડુ પાણી પીધું. પોતાની વાતની રજૂઆત કરવા જતી જ હતી ત્યાં જ, સુધીર એ કહ્યું કે સાર્થક સુરેખાનું બાળક નથી, તેમ જ સુરેખા એ માત્ર રૂપિયા માટે શ્રીપાલ સાથે લગ્ન કર્યા નથી. કોઈ અદાવત ને કારણે તે આ બંગલોમાં આવી છે. શ્રીદેવી સુધીર દત્ત સામે આશ્ચર્યથી જોઈ રહી? અને તેણે કહ્યું કે હજી તો મેં કંઈ કહ્યું જ નથી, ત્યાં મારા પ્રશ્નોના જવાબ!! એવું કઈ રીતે? સુધીર હસવા લાગ્યો અને તેને કહ્યું કે તારી નજરમાં ભલે હું કંઈ નથી. પરંતુ હું પેશા થી એટલે કે વ્યવસાયથી એક ડિટેક્ટિવ છું, અને મારે બધી જ બાજુએ નજર દોડાવી પડે, તો જ કંઈક હાથ લાગે! બદનામ ગલીમાં મારા બાતમીદારે મને એક ચોંકાવનારા સમાચાર આપ્યા છે, અને એ સમાચાર મુજબ શ્રીકાંત દર મહિને એને ₹50,000 આપતો હતો, અને આ વાત સાચી પણ છે, મેં ઓફિસમાં તપાસ પણ કરાવી લીધી છે. પછી હજી વધુ ઊંડી ખબર મેળવવા માટે એ બદનામ ગલીની જ રહેવાસી એવી એક સલમા નામની યુવતીને ફોડી લીધી છે, જે મને બધી જ બાતમી આપે છે! શ્રીદેવીનું આશ્ચાર્ય હજી શમ્યુ ન્હોતું, ત્યાં એણે એક એવી સચ્ચાઈ એની સામે રાખી કે, જે સાંભળવી કદાચ શ્રીદેવી માટે વધુ આઘાતજનક હતું. શ્રીકાંત માટે તો એ હજી પણ કંઈક ન ઈચ્છવા છતાં વિચારી શકે કે જુવાન હતો, અને ક્યાંક પગ લપસી ગયો હોય, પરંતુ આ વાત તો એના ગળે ઉતરે એમ જ નહોતી! પણ સુધીર દત્ત એ બધી જ વાત એવિડન્સ સાથે રજૂ કરી હતી એટલે માનવું પણ પડે એવું હતું.

એવું તો સુધીર દત્ત એ શું કહ્યું, કે શ્રીદેવી આટલી બધી ચોકી ગઈ? અને સુરેખા રોજ સાંજે 5 થી 9 /10 સુધી ક્યાં જાય છે? સાર્થક એનો પુત્ર નથી તો કોનો પુત્ર છે? અને રૂપિયા 50,000 જેવી મોટી રકમ શ્રીકાંત શું કામ બદનામ ગલીમાં કોઈને મોકલતો હતો? અને સૌથી વધુ આશ્ચર્યજનક તો બંગલો ના સિક્યોરિટી ગાર્ડ એ કેમ બુરખો આપ્યો! અને એમ એની પાસે બુરખો રાખવા નું કારણ! ઉપરથી જે જે શંકા હતી,અને સુધીર દત્ત સાથે મોકળા મને વાત કરવા આવી હતી,એ બધી વાત તો એણે જ કહી દીધી!: આશ્ચર્ય પર આશ્ચર્ય! શ્રીદેવી ને તો થાય જ! પણ હવે તો હું ય મુંઝાઈ છું,કે ક્યાં અને કેવો વણાંક આવશે! પણ કંઈ નહીં! સુધીર દત્ત આજે પણ શ્રીદેવીને ખૂબ ચાહે છે, એટલે એ એકોએક વિશે તપાસ કરશે જ, અને એને જરુરથી ન્યાય મળશે! આ બધાં જ સવાલોના જવાબ જાણવા માટે હજી થોડું થોભો! વધુ આવતા અંકે!…

લી. ફાલ્ગુની વસાવડા. (ભાવનગર)

ગયાં અંકમાં આપણે જોયું કે શ્રીદેવી સુધીર દત્ત ને મળવા જાય છે, અને ત્યાંથી વાતચીત કર્યા બાદ પાછી આવે છે, અને હવે થોડેઘણે અંશે નિશ્ચિત પણ થઈ જાય છે કે, એના પતિનું જો મર્ડર થયું હશે, તો એને ચોક્કસ ન્યાય મળશે. આમ તો થયું હશે કે નહીં? એવો હવે સવાલ ઉપસ્થિત થતો નથી, કારણ કે સુરેખાનાં જીવનની ઘણી બધી સચ્ચાઈ સુધીર દત્ત એ શ્રીદેવીને ફોનમાં જણાવી, અને શ્રીપાલ સાથેના તેના લગ્ન પણ એક સમજી વિચારેલી ચાલ હતી. સુરૈયા નામની તેની માતા બદનામ ગલીની રહેવાસી હતી, અને માતાએ કદાચ મજબૂરીમાં આ ધંધો પસંદ કર્યો હતો, પણ સુરેખા એ તો આ દુનિયાનાં પુરુષ સાથે વેર વાળવા આ ધંધો સ્વીકાર્યો હતો. કોઈનાં પાંચ, પંદર હજારમાં હવે તેનું મન ધરાતું નહોતું! એટલે એકસાથે મોટો હાથ મારી અને ક્યાંક કોઈ ઓળખે નહીં એવાં સ્થળે જતાં રહેવું એવો, એણે અને તેના બોયફ્રેન્ડ સિદ્ધાર્થ એ પ્લાન કર્યો હતો. આ બધું સાંભળીને શ્રીદેવીને કમકમા આવી ગયાં, કે કોઈ એટલી હદ સુધી કેમ જઈ શકે? અને એ પણ માત્ર રૂપિયા માટે! પણ શું ખરેખર રૂપિયા માટે જ આ બધું થતું હતું, કે કંઈક બીજું પણ કારણ હતું ચાલો જાણીએ આજે….

Ad..

સુધીર દત્તના ફોનથી શ્રીદેવીનું મન વિચલિત થઈ ગયું હતું, અને તે વિચારતી હતી કે આ બધામાં નાનકડો સાર્થક બિચારો … એમાં એનો શું દોષ છે? એમ એની મમતા વારંવાર તેને કહેતી હતી! હજી તે કંઈક વધુ વિચારે એ પહેલાં જ બંગલોમાંથી એક સર્વન્ટ દોડતો આવ્યો, અને કહ્યું દીદી છોટી મેમસાબ બુલા રહી હૈ! નન્હે બાબા કો બુખાર આંયાં હૈ! અને શ્રીદેવી રીતસરની દોડીને બંગલોમાં પહોંચી ગઈ. હકીકતમાં સાર્થક ને શ્રીદેવીના એટલા બધા હેવા હતા કે શ્રીદેવી વગર તે દૂધ પણ પીતો નહોતો, અને જમતો પણ નહોતો! એટલે એને કારણે તેને તાવ આવી ગયો હતો. સતત તે શ્રીદેવી પાસે આવવાની જીદ કરતો હતો, અને સુરેખા તેને રોકતી હતી, કે ખીજાતી હતી, ક્યારેક તો મારી પણ લેતી હતી! પરંતુ આજે તો તાવ એટલો અસહ્ય થઈ ગયો કે, સુરેખાએ ન ઈચ્છવા છતાં શ્રીદેવીનો સહારો લેવો જ પડે એમ હતો! એના દિલમાં તો મમતા નહોતી, પણ રૂપિયા પૈસા માટે પણ સાર્થક નું જીવતાં રહેવું બહુ જરૂરી હતું, એ વાત તેને સિદ્ધાર્થે યાદ દેવડાવી, અને તેણે સર્વન્ટને શ્રીદેવીને બોલાવી લાવવા કહ્યું. પથારીમાં પડેલા સાર્થક ને જોઈને શ્રીદેવીની આંખમાંથી અશ્રુધારા વહેવા લાગી, તેણે સાર્થક ને ગળે લગાડી લીધો અને અડધો તાવ તો જાણે પોતે લઈ લીધો હોય, તેમ સાર્થકે આંખ ખોલી,અને બોલ્યો મોટી મમ્મી તમે ક્યાં હતાં! મને તમારી વગર જરાય ગમતું નથી! શ્રીદેવીએ સુરેખા સામે વેધક નજરે જોયું અને સાર્થક ને કહ્યું કે એ તો મારી તબિયત ખરાબ થઈ ગઈ હતી, ખૂબ ઉધરસ અને શરદી થઈ ગઈ છે, એટલે તને ચેપલાગી જાય નહીં એ માટે હું નીચે આઉટ હાઉસમાં રહેવા ચાલી ગઈ છું! એટલે તારી મમ્મી તને મારી પાસે નથી આવવા દેતી સમજ્યો! બાકી હું જ તારી વગર ન રહું! પણ હવે મને છોડીને નહીં જતાં! આટલું તો તે માંડ માંડ બોલી શક્યો, એટલી તેને નબળાઈ લાગતી હતી. શ્રીદેવીએ તાત્કાલિક ફ્રુટ જ્યુસ મંગાવ્યું, અને પોતાના હાથેથી સાર્થક ને પાયું. હવે તેને થોડું સારું લાગતું હતું, એણે સાર્થકમાં કપાળે પાણીના પોતા પણ મૂક્યાં, અને તળિયામાં પણ એરંડિયું ઘસ્યું, એટલે તેનો તાવ ઉતરવા લાગ્યો! એ આખી રાત શ્રીદેવી સાર્થકના ઓશીકા પાસે બેઠી રહી, કારણ કે સાર્થકે તેનો હાથ મજબૂતીથી પકડી રાખ્યો હતો. એ મનમાં ને મનમાં વિચારતી હતી કે, કેટલા નિર્દોષ હોય છે બાળકો, એને દુનિયાદારી કે રૂપિયા પૈસાથી કંઈ લેવાદેવા હોતી નથી! એને તો માત્ર પ્રેમ સાથે જ સંબંધ હોય છે. બાકી માતા કેવી જાનવર જેવી છે, અને છતાં એનું બાળક કેટલું લાગણીશીલ છે? જોકે હોય જ ને સાર્થક નો ઉછેર તો શ્રીદેવી પાસે જ થયો હતો! સુરેખા તો માત્ર કહેવા પૂરતી જેની મા હતી. એણે કદી એને પોતાનું દૂધ પણ આવતું નથી કરીને પાયું નથી! પહેલાં બકરીનું, અને પછી ગાયના દૂધ પર શ્રીદેવીએ સાર્થક ને ઉછેર્યો હતો, અને રાત રાત એ જ તેની માટે જાગી પણ હતી. દૂધ આવતું નથી પર શ્રીદેવીને વધુ એક વિચાર આવ્યો કે શું આ બાળક પણ નાટક માટે કોઈ નું લાવવામાં આવ્યું હશે! શું સુરેખા એ પ્રેગ્નન્સી નું પણ નાટક કર્યું હતું? કરી શકે એમ છે! બાપરે આને તો સ્ત્રી કહેવી પણ ગમે તેવી નથી મા તો ક્યાંથી કહેવાય!

AD…

સાર્થક સાવ સુઈ ગયો છે, એની ખાતરી કરવા સુરેખા રૂમમાં આવી, અને એને કહ્યું દીદી આજે સાર્થકની તબિયત સારી નહોતી, એટલે તમને બોલાવ્યાં! એનો મતલબ એ નથી કે તમારે અહીં રહેવાનું છે! એ તો નાનો છે, પણ તમે તો મોટા છો ને! તમને તો ખબર પડવી જ જોઈએ કે, હવે આ બંગલા પર તમારો અધિકાર નથી! શ્રીદેવીએ કહ્યું કે મને મારા અધિકારની પણ જાણ છે, અને મારી ફરજની પણ જાણ છે! અને સૌથી મોટો અધિકાર તો, એટલે કે સાર્થકની કસ્ટડીનો અધિકાર તો હજી આજે પણ મારી પાસે જ છે; એટલું સુરેખા તું પણ સમજી લેજે! શ્રીદેવી ને એને તેના મૂળ નામથી બોલાવવાનું મન થઈ આવ્યું કે, એને કહી દઉં કે તું કોણ છે? તેની મને ખબર પડી ગઈ છે, પણ તરત જ તેણે પોતાની પર કંટ્રોલ કરી લીધો. કારણ કે સુરેખા ઉર્ફે સ્વીટી જો આ વાત જાણી જાય કે, શ્રીદેવી ઘણી બધી સચ્ચાઈ જાણી ચૂકી છે, તો એ એની માટે વધારે ભયંકર પરિણામદાયી બની શકે,અને નાનકડા સાર્થકને એનું પરિણામ ભોગવવું પડે! શ્રીદેવી ધીરેકથી હાથ છોડાવી ને ઊભી થઈ અને જતાં જતાં બોલી, મને ખબર હતી કે તે સાર્થકને માત્ર જવાબ આપ્યો છે,પણ તને એનામાં રસ નથી. પરંતુ શું સાવ તારી મમતા મરી ગઈ છે? તને દેખાતું નથી,કે સાર્થક બોલી પણ શકતો નથી! ચાલો સમજ્યા કે મારી પાસે ન લાવી! પણ ડોક્ટર પાસે તો લઈ જઈ શકી હોત! સુરેખા તને ખરાબ લાગશે પણ, કહેવું તો પડશે! આ રુપિયા અને આ રુપ બંને કાયમી નથી! એટલું યાદ રાખી લેજે! અને તારે કારણે મારું બાળક સહન કરે એવું તો હું થવા નહીં દઉં! એટલે ઉલ્ટી ગીનતી શરૂ કરી દેજે! આમ કહી એ ઝડપથી બહાર નીકળી ગઈ.

AD..

આઉટ હાઉસમાં આવી શ્રીદેવી વિચારતી હતી પોતાનું પણ કોઈ અંગત સ્વજન છે! એ એક માત્ર વિચાર આત્મ વિશ્વાસ વધારવા કાફી છે. કિસ્મત થી એને તો બે કારણ છે, એક સાર્થક, અને બીજું સુધીર! એ ન ઈચ્છવા છતાં અતિતની ગલીમાં ઘુમવા લાગી, જ્યાં એક સમયે સુધીર અને શ્રીદેવી એ પોતાના સુંદર ભવિષ્યની ઈમારત ચણી હતી, કેટલા ખુશ હતાં! પણ બાપુજી એ શ્રીધરરાય ને વચન આપ્યું હતું, એટલે એણે શ્રીકાંત સાથે લગ્ન થયાં. જોકે શ્રીકાંત ખૂબ સારાં સ્વભાવનાં હતાં, અને પોતે પણ નક્કી કર્યું હતું કે પતિ સિવાય કોઈ વિષે વિચારશે નહીં! અને આજ સુધી એણે એ જાણતી પણ નહોતી કે સુધીર ક્યાં છે? પણ વિધીને શું મંજૂર હશે કે, આમ એકાએક એનો ભેટો થયો! સુધીર વિશે વિચારતી હતી તો પહેલાં તો એને થયું કે આ પાપ છે! હું શ્રીકાંતની વિધવા છું! મારાથી પર પુરુષ વિશે વિચારાય નહીં.

AD..

શ્રીદેવી પોતાના માનસમાં ચાલતા આ વિચારોનાં ધમાસાણ યુદ્ધ ને રોકવા ઈશ્વર સ્મરણ કરવા લાગી,એ નવકાર મહામંત્રનો જાપ કરવા લાગી, અને લગભગ એક કલાક થયો, ત્યારે માંડ માંડ તેનું મન શાંત થયું! એણે પોતાના મોબાઈલમાં સેવ કરેલી ફાઈલમાં જોયું કે શ્રીકાંતનાં બીઝનેસ માંથી કંઈક જાણવા મળે તો! શ્રીદેવી જેમ જેમ ફાઈલ તપાસતી ગઈ, એમ એને ધ્યાનમાં આવ્યું કે શ્રીકાંત દર મહિને કોઈને રૂપિયા આપે છે, કોણ હશે એ? શ્રીકાંત એ તો આવી વાત કોઈ વાર કરી નથી! હા ડોનેશન કે ચેરિટી માટે એ વારંવાર રૂપિયા આપતાં હતાં, અને એ તો બંને જણાં સમાજસેવા કરતી સંસ્થાઓમાં સાથે જ દેવા જતાં હતાં. કોઈ વાર લાખ તો કોઈ વાર બે લાખ એમ શક્ય એટલી સમાજની સેવા તેઓ આ રીતે કરતા હતાં! તો પછી આ કોણ હશે જેને શ્રીકાંત એ દર મહિને 50,000 રૂપિયા આપવા પડતાં હતાં શું શ્રીકાંતને પણ કોઈ અફેર હશે કે પછી કોઈ બીજું કારણ હશે? ના ના શ્રીકાંત એવા બિલકુલ નહોતા, એના ચરિત્ર પર એક પણ ડાઘ હતો નહીં, તો રૂપિયા 50,000 જેવી મોટી રકમ કોઈ કોઈને આપે શું કામ? અને એ પણ લગભગ દસ વર્ષથી નિયમિત રૂપે પેલી અથવા બીજી તારીખે મોકલાયા હતાં એણે એમાંથી ડીટેલ મેળવવા કોશિશ કરી કે આ રૂપિયા આખરે કોને જાય છે ? પરંતુ બેંકમાંથી ખાલી ટ્રાન્ઝેક્શન થયાનું જ પ્રુફ મળતું હતું! એણે એકવાર ઓફિસ જઈ અને ત્યાંના સ્ટાફ સાથે વાત કરવા વિચાર્યું. કારણ કે કોઈને કોઈ તો આ વિશે જાણતું જ હશે, એમાં પણ ખાસ કરીને શ્રીકાંતનો ખાસ માણસ કહેવાય એવો શ્રીનિવાસ ચેટરજી જે માત્ર એમ્પ્લોઇડ નહોતો! એ તેનો ખાસ મિત્ર, હમદર્દ, અને હમરાજ પણ હતો. શ્રીકાંત ઘણી વાર કહેતા શ્રીદેવી કદાચ ને હું ન હોઉં! ત્યારે તું સૌથી વધુ ભરોસો શ્રીનિવાસ પર કરી શકે છે. શ્રીનિવાસ મારા જીવનના બધા જ રહસ્યને જાણે છે, અને તને સાચી સલાહ આપશે! આ ઉપરાંત બિઝનેસ સંભાળવામાં પણ મદદ કરશે! એવે સમયે તો શ્રીદેવી મીઠો છણકો કરીને કહેતી કે! એવું અશુભ શુ કામ બોલો છો? મને એવી કોઈ દિવસ જરૂર પડવાની જ નથી. તમારી પહેલા તો આ દુનિયામાંથી હું જવાની છું! પરંતુ વિધાતા ની વિચિત્રતાના કારણે શ્રીદેવી પહેલા જ શ્રીકાંત ચાલ્યા ગયાં, અને કોણ જાણે કેટલાય રહસ્યો એમની સાથે ચાલ્યા ગયાં!! આ મહિને એ વ્યક્તિને 50,000 નહીં મળે તો એનું જીવન ગાડું કેમ ચાલશે, એવો વિચાર પણ શ્રીદેવીને આવ્યો. શું કરું સુધીર દત્તને જ વાત કરું! કેપછી એકવાર શ્રીનિવાસને હું રૂબરૂ મળી આવું!!કારણ કે શ્રીકાંત સાથે જોડાયેલી આ ઘટના સુધીરને કહેવા શ્રીકાંતના કેરેક્ટર પર સવાલ પણ ઉઠે એટલે પોતે જ મનોમન એને મળવા જવાનું નક્કી કર્યું!

AD..

કોણ હશે એ વ્યક્તિ કે જેને શ્રીકાંત દર મહિને 50,000 રૂપિયા જેવી માતબર રકમ આપતો હતો શું એ સ્ત્રી હશે કે પુરુષ? શ્રીદેવીને બાળક ન થતા શ્રીકાંત કોઈ અન્ય સાથે સંબંધ બાંધ્યો હશે શું? એ સ્ત્રીને કોઈ બાળક હશે કે પછી અતીતના હજી કોઈ વધુ ઊંડા રહસ્ય વિશે શ્રીદેવીને જાણવા મળશે! શ્રીકાંતનો મર્ડર કેસ તો સુલજવાનું નામ જ લેતો નથી! અને સુરેખા સિદ્ધાર્થ ઉપરાંત હવે આ બીજું કોણ છે, જેને શ્રીકાંત સાથે પ્રત્યક્ષ કે અપ્રત્યક્ષ સંબંધ છે, અને એને કારણે એ તેને દર મહિને 50000 રૂપિયા આપે છે! બાપ રે મારી તો બુદ્ધિ જ ઢેર મારી ગઈ છે! આ તો એક પછી એક પત્તા ઉંધા જ પડતા જાય છે, અને બિચારો ડિટેક્ટિવ સુધીર પણ હવે ક્યાં ચાલવું એ વિશે વિચારતો હશે, ત્યાં તો આ બીજી બાજુ પણ રહસ્યથી ભરેલી દેખાય છે. એટલે કે સુરેખા અને સિદ્ધાર્થની સચ્ચાઈ તો સામે આવી ગઈ, પરંતુ શું શ્રીકાંત પણ દૂધે ધોયેલો ન ન્હોતો?; ના!ના! એવું તો સાવ શ્રીકાંતનું કેરેક્ટર ના જ હોય! એમ શ્રીદેવી પોતાના મનને આશ્વાસન આપે છે. તો શું કોઈ તેને બ્લેકમેઇલ કરતું હશે! આમ આવાં કેટલાય તર્ક એની ચોમેર ઘુમતા હતાં,અને તૈયાર થઈને શ્રીકાંતની ઓફિસે જવાં નીકળે છે!

Ad..

ઓફિસમાં પહોંચીને જુએ છે તો શ્રીકાંતની ચેર પર શ્રીનિવાસ બેઠાં હતાં! અને શ્રીદેવી ને જોતાં જ એને પરસેવો છૂટી વળે છે. શ્રીદેવી વિચારે છે કે શું શ્રીકાંત નું મૃત્યુ એ શ્રીનિવાસ ચેટરજીની કોઈ ચાલ તો નહીં હોયને! શું સુરેખા એ એને રુપિયાની લાલચ આપી પોતાનાં વિશ્વાસમાં લઈ લીધો હશે? ન જાણે આવાં બધાં કેટલાય સવાલોના જવાબ તો હવે ખુદ શ્રીદેવી પણ આપી શકતી નથી. શું શ્રીનિવાસ પણ પહેલેથી જ વિશ્વાસઘાતી હશે? કે પછી સુરેખા એ તેને ફોડ્યો હશે! અને આ બધામાં શું શ્રીપાલ પણ સામેલ છે?, કે પછી એની આંખમાં પણ ધૂળ જોકવામાં આવી છે! અને પેલા પચાસ હજાર રુપિયા દર મહિને કોને મોકલવામાં આવતા! શ્રીદેવી નાં ન ઈચ્છવા છતાં શ્રીકાંત માટે એનું મન વિચારથી બદનામ ગલી તરફ વળ્યુ,અને એને થયું કે શું સુરૈયા સાથે કોઈને સંબંધ હશે? અને સૌથી વધુ અગત્યનું તો શું શ્રીદેવી સાર્થકનું ભવિષ્ય સર્વાઇવ કરી શકશે! આવાં તો કેટલાંય સવાલોના જવાબ જાણવાં માટે હજી થોડું થોભો!

લી ફાલ્ગુની વસાવડા (ભાવનગર)