પૂર્વ કલેક્ટર શ્રી આર. જે.પટેલ દ્વારા મહત્વની ચર્ચાઓ.
લાયબ્રેરી – ગામના વિકાસ માટે આવશ્યક
લાયબ્રેરી માત્ર પુસ્તકોનો એકઠી નહિ, પણ તે જ્ઞાનનું મંદિર છે. આજે સમાજ વિકાસશીલ બની રહ્યો છે, દરેક ખૂણામાં નવા સાધનો, ટેક્નોલોજી અને નવી વિચારધારાઓ જન્મી રહી છે. શિક્ષણ એ સમાજના વિકાસની ચાવી છે, અને ગામોના ભવિષ્ય માટે લાયબ્રેરીનું મહત્ત્વ અધૂરું કરી શકાય એમ નથી.
શિક્ષણ અને લાયબ્રેરીનું મહત્વ
શિક્ષણ વિના સમાજ અધૂરો છે. ગામના વિદ્યાર્થીઓ માટે, ખાસ કરીને સ્પર્ધાત્મક પરીક્ષાઓની તૈયારી કરતા અને ઉચ્ચ શિક્ષણ મેળવવા ઇચ્છતા યુવાનો માટે, લાયબ્રેરી ખૂબ જરૂરી છે. આજના સમયમાં, GPSC, UPSC, NEET, JEE જેવી પરીક્ષાઓ માટે સારો અભ્યાસ સામગ્રી જરૂરી છે, અને ગામમાં લાયબ્રેરી હશે તો તે વિદ્યાર્થીઓને પ્રગતિનો રસ્તો બતાવી શકે.
વધુમાં, ગામમાં સારી લાયબ્રેરી હશે તો તે માત્ર વિદ્યાર્થીઓ માટે જ નહીં, પણ મોટા લોકોને પણ લાભ આપશે. આજની પેઢી મોબાઇલ અને સોશિયલ મીડિયામાં એટલી વ્યસ્ત છે કે તેઓ વાંચનને ભૂલતા જાય છે. જો ગામમાં એક સજ્જ લાયબ્રેરી હોય, તો તે નાના બાળકો અને યુવાનોમાં વાંચનપ્રત્યે રસ જગાવી શકે.
લાયબ્રેરી – જ્ઞાનનું મંદિર
અમે મંદિર, મસ્જિદ અને ગીરુદ્વારાઓ નિર્માણ કરીએ છીએ, કારણ કે તે ધર્મ અને સંસ્કૃતિ સાથે જોડાયેલી બાબતો છે. પણ, હવે ગામોને માત્ર ધાર્મિક મંદિરોની જ નહીં, પણ જ્ઞાન મંદિરોની પણ જરૂર છે. એક સારી લાયબ્રેરી ગામમાં હશે, તો તે દરેક યુવાન અને બાળકો માટે સમાન રીતે ઉપયોગી થશે.
ધાર્મિક સ્થાનોમાં આપણે શાંતિ અને ભક્તિ માટે જઈએ છીએ, પણ લાયબ્રેરી એવા સ્થાને જ્યાં આપણે આપણા ભવિષ્ય માટે જરૂરી જ્ઞાન મેળવી શકીએ. લાયબ્રેરી વિના ગામના યુવાઓ માટે ખોટી દિશાઓમાં ભટકવાનો ભય રહે છે.
AD.
ગામનો વિકાસ અને લાયબ્રેરી
વિકાસ માત્ર રસ્તા, ઈમારતો કે આધુનિક સુવિધાઓથી થતો નથી. કોઈ પણ ગામનો સાચો વિકાસ ત્યારે થાય, જ્યારે ત્યાં શિક્ષણ અને જ્ઞાન માટે સારો માહોલ હોય. જો ગામમાં શાળાઓ સારી હશે, પણ વિદ્યાર્થીઓ પાસે પૂરતું અભ્યાસસામગ્રી અને સંસાધનો નહીં હોય, તો તેઓ આગળ વધવામાં મુશ્કેલી અનુભવે.
લાયબ્રેરીની સુવિધા એવા લોકોને પણ મદદ કરશે, જેમને ઘરમાં શાંતિથી અભ્યાસ કરવાનું સ્થળ મળતું નથી. એક સારી લાયબ્રેરી હશે, તો વિદ્યાર્થીઓ ત્યાં જઈને ધ્યાનપૂર્વક અભ્યાસ કરી શકે. ગામમાં લાયબ્રેરી સ્થાપવામાં આવશે તો તેના લાંબા ગાળાના ફાયદાઓ જોવા મળશે:
Ad.
- વિદ્યાર્થીઓ માટે અભ્યાસનું શ્રેષ્ઠ માહોલ
- સ્પર્ધાત્મક પરીક્ષાઓ માટે જરૂરી પુસ્તકો, નોટ્સ અને અન્ય સંસાધનો ઉપલબ્ધ રહેશે.
- વિદ્યાર્થીઓ માટે નિઃશુલ્ક શિક્ષણ સામગ્રી મળશે, જેનાથી પૈસા વાળાના અને ગરીબ બંને વર્ગના વિદ્યાર્થીઓ સમાન તક મેળવી શકે.
- વાંચન સંસ્કૃતિ વિકસિત થશે
- બાળકો અને યુવાનોમાં પુસ્તક વાંચવાની અને નવી માહિતી મેળવવાની ટેવ રહેશે.
- લાયબ્રેરી માત્ર પાઠ્યપુસ્તકો માટે નહીં, પણ નવલકથા, ચોપડીઓ અને અખબારો માટે પણ ઉપયોગી બને.
- યુવાનોને ખોટી દિશામાં જવાથી રોકી શકાય
- આજના સમયમાં ગામોમાં નશાની લત અને બેકારયુક્તિઓ વધી રહી છે.
- જો ગામના યુવાનોને સાચી દિશા માટે લાયબ્રેરી જેવી વ્યવસ્થા મળશે, તો તેઓ પોતાનું ભવિષ્ય સુધારી શકે.
- ગામના ભવિષ્ય માટે એક મજબૂત પાયો
- જો આજે એક સારી લાયબ્રેરી બને, તો ભવિષ્યમાં ગામમાંથી વધુ ડોક્ટરો, એન્જિનિયરો, ઓફિસરો અને વિદ્વાનો જન્મી શકે.
- ગામની પ્રગતિ માટે શિક્ષણ એક મહત્વપૂર્ણ પાસું છે, અને લાયબ્રેરી એજ શિક્ષણને સમર્થન આપવા માટે મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે.
લાયબ્રેરી બનાવવા શું કરી શકાય?
ગામમાં લાયબ્રેરી સ્થાપવા માટે આપણે તમામ ગ્રામજનોને એક થવું પડશે. ગામના સાહુકારો, સરપંચ, સંસ્થાઓ અને શિક્ષકો સાથે મળી આ પ્રોજેક્ટ માટે પગલાં ભરવાની જરૂર છે. કેટલાક પગલાં આમ હોઈ શકે:
- ગામના વડીલો અને ગામપંચાયત સાથે ચર્ચા કરવી
- લાયબ્રેરી માટે કોઈ ઉપલબ્ધ જગ્યાનું નિર્ધારણ કરવું.
- સરકારી સહાય અથવા ફંડ માટે અરજી કરવી.
- સ્થાનિક દાતા અને NGO ની મદદ લેવી
- કેટલાક ગામોમાં સારા ઉદ્યોગપતિ કે દાતા હોય છે, જે આવા પ્રોજેક્ટ માટે ફંડ આપી શકે.
- બિન-સરકારી સંસ્થાઓ (NGOs) લાયબ્રેરી માટે સહાય કરી શકે.
- પુસ્તકો અને સાધનો એકત્રિત કરવા માટે અભિયાન ચલાવવું
- ગામના શિક્ષકો, વિદ્યાર્થીઓ અને ગામજનો પાસેથી જૂની અને નવી પુસ્તકો એકત્રિત કરી શકાય.
- જો દરેક વ્યક્તિ થોડું યોગદાન આપે, તો લાયબ્રેરી માટે પૂરતી સામગ્રી ભેગી થઈ શકે.
- લાયબ્રેરીના નિયમો અને વ્યવસ્થા બનાવી શકાય
- લાયબ્રેરી માટે એક સંચાલન સમિતિ બનાવી શકાય.
- વિદ્યાર્થીઓ માટે લાયબ્રેરીના નિયમો અને સમયનિર્ધારણ નક્કી કરી શકાય.
લાયબ્રેરી ગામના ભવિષ્ય માટે એક નવતર અને જરૂરિયાતભર્યો પ્રોજેક્ટ છે. માત્ર ભૌતિક સુખસગવડો વિકાસ નહી લાવે, ખરો વિકાસ ત્યારે થશે જ્યારે ગામના બાળકો અને યુવાનો માટે શિક્ષણ અને જ્ઞાનની સગવડ ઉપલબ્ધ હશે. આજે મોટા શહેરોમાં મોટી લાયબ્રેરીઓ અને અભ્યાસ કેન્દ્રો ઉપલબ્ધ છે, પણ નાના ગામો હજુ પણ આ સુવિધાથી વંચિત છે.
જ્યાં મંદિર બનાવાય છે, ત્યાં જ્ઞાન મંદિર પણ હોવું જોઈએ. દરેક ગામમાં એક સારી લાયબ્રેરી બનાવવી એ ગામના ભવિષ્ય માટે એક સારો નિર્ણય છે. લાયબ્રેરી એ માત્ર પુસ્તકોનું ભંડાર નહિ, પણ વિદ્યા, સંસ્કૃતિ અને પ્રગતિનું ધામ છે. જો ગામની પ્રગતિ અને નવી પેઢીને સાચી દિશા આપવી હોય, તો આજથી જ લાયબ્રેરી સ્થાપવાના પ્રયાસો શરૂ કરવાં જોઈએ.
AD.
