- મોદી સાહેબના કાર્યકાળમાં નાના–મધ્યમ ઉદ્યોગોને મળ્યો નવો અવસર
પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીના 75મા જન્મદિવસે MSME ક્ષેત્રના પરિવર્તન પર એક નજર
– મુકેશ મહેતા (સ્થાપક ટ્રસ્ટી, બોરિવલી બિઝનેસ એસોસિએશન)
ભારતના આર્થિક વિકાસમાં નાના અને મધ્યમ ઉદ્યોગો (MSME) ની ભૂમિકા અત્યંત મહત્વપૂર્ણ રહી છે. ભારતના કુલ GDPમાં લગભગ 30 ટકા યોગદાન, નિકાસમાં 48 ટકા હિસ્સો અને 11 કરોડથી વધુ રોજગારી આપતા આ ક્ષેત્રે છેલ્લા દાયકામાં અસાધારણ પરિવર્તનો જોયા છે. આ પરિવર્તનો પાછળ પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીજીની નીતિઓ, યોજનાઓ અને દ્રષ્ટિપૂર્ણ નેતૃત્વ મુખ્ય કારણ માનવામાં આવે છે.
પ્રધાનમંત્રીના 75મા જન્મદિવસે સમગ્ર દેશમાં વિવિધ કાર્યક્રમો યોજાઈ રહ્યા છે. એ અવસરે, તેમના કાર્યકાળમાં MSME ક્ષેત્રને મળેલા પ્રોત્સાહનો, નાણાકીય સહાય અને ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરના વિકાસ પર એક નજર કરીએ.
—
નાણાકીય સહાય: નાના વેપારીઓને મળ્યો આધાર
MSME માટે સૌથી મોટો પડકાર નાણાકીય સહાય મેળવવાનો રહ્યો છે. બેંકોના લાંબા પ્રોસેસ, કોલેટરલની સમસ્યા અને કાગળપત્રની જટિલતાઓના કારણે નાના ઉદ્યોગકારો માટે લોન મેળવવું મુશ્કેલ બનતું. મોદી સરકારના સમયમાં આ ખાધ દૂર કરવા અનેક સુધારાઓ થયા.
59 મિનિટ લોન પોર્ટલ: 2018માં શરૂ કરાયેલ આ યોજનાએ MSMEને માત્ર એક કલાકમાં ₹1 કરોડ સુધીની લોન મંજૂરીનો રસ્તો ખોલી આપ્યો. ડિજિટલ ચકાસણી દ્વારા પારદર્શિતા અને ઝડપ બંને વધારાયા.
MSME વ્યાખ્યામાં સુધારણા (2020): પહેલા નાના ઉદ્યોગોને વધવા માટે ભય રહેતો કે કદ વધતાં તેઓ MSMEનો દરજ્જો ગુમાવી દેશે. નવી વ્યાખ્યાએ આ અવરોધ દૂર કર્યો, જેના કારણે ઉદ્યોગોને સ્કેલિંગ અને વિકાસમાં પ્રોત્સાહન મળ્યું.
વ્યાજ સહાય યોજના: GST-રજિસ્ટર્ડ MSMEને 2% અને નિકાસકાર MSMEને 5% સુધી વ્યાજ સહાય આપવામાં આવી.
TReDS પ્લેટફોર્મ: સપ્લાયરોએ મોટા ઉદ્યોગોને આપેલા માલના ઇન્વોઇસ આધારિત ફાઇનાન્સિંગ ઉપલબ્ધ થતાં રોકડ પ્રવાહ (કેશ ફ્લો) સુધર્યો.
આ પગલાંઓના કારણે નાના ઉદ્યોગકારો માટે બજારમાં ટકી રહેવું સરળ બન્યું છે.
—
પરિવહન અને લોજિસ્ટિક્સમાં ક્રાંતિ
ઉત્પાદન સાથે જોડાયેલા MSME માટે પરિવહન અને લોજિસ્ટિક્સનો ખર્ચ મોટો પડકાર હતો. માલ પહોંચાડવામાં મોડું થતું, જેના કારણે વિદેશી બજારોમાં સ્પર્ધા કરવી મુશ્કેલ બનતી. મોદી સરકારના સમયમાં આ ક્ષેત્રે અનેક મહત્વપૂર્ણ પગલાં લેવાયા.
ડેડિકેટેડ ફ્રેઇટ કોરિડોર (DFC): દિલ્હી–મુંબઈ અને લુધિયાણા–કોલકાતા વચ્ચે ઝડપી માલ પરિવહન માટે વિશાળ કોરિડોર તૈયાર થયો. આથી સમય અને ખર્ચ બંને ઘટ્યા.
રાષ્ટ્રીય લોજિસ્ટિક્સ નીતિ (2022): ડિજિટલ ઇન્ટરફેસ દ્વારા ટ્રાન્સપોર્ટમાં કાર્યક્ષમતા વધારવાનો પ્રયાસ. MSME માટે માલ પહોંચાડવું હવે ઝડપી અને સસ્તું બન્યું.
PM ગતિ શક્તિ યોજના: રોડ, રેલ, એર અને પોર્ટ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરનું એકીકરણ કરી વ્યવસાયને સહાયતા મળી.
આ નીતિઓથી નાના વેપારીઓને દેશના એક ખૂણેથી બીજા ખૂણામાં, તેમજ આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં માલ પહોંચાડવાની પ્રક્રિયા સરળ બની છે.
—
રેલવે સુધારાઓ: મુસાફરી અને વેપાર બંનેને લાભ
ભારતીય રેલવે માત્ર મુસાફરી નહીં, પરંતુ નાના ઉદ્યોગો માટે પરિવહનનો આધારસ્તંભ છે. મોદીનાં કાર્યકાળ દરમિયાન રેલવેમાં મોટા સુધારાઓ થયા.
અમૃત ભારત સ્ટેશન યોજના: 508 સ્ટેશનોનું આધુનિકીકરણ થઈ રહ્યું છે. નાના શહેરોના વેપારીઓ માટે સગવડ વધી રહી છે.
મિઝોરમ રેલ લિંક (2025): ₹8,070 કરોડના ખર્ચે 48 ટનલ અને 142 બ્રિજ સાથેનું આ પ્રોજેક્ટ ઉત્તરપૂર્વના MSME માટે નવો અવસર લાવશે.
સસ્તા ભાડા: નવી ટ્રેનોમાં ₹300 જેટલું ભાડું, જે રોડ ટ્રાવેલ કરતા ઘણું ઓછું છે. આથી MSME તેમના સ્ટાફ અને માલસામાન માટે ખર્ચ બચાવી રહ્યા છે.
વંદે ભારત અને અમૃત ભારત ટ્રેનો: ઝડપી, આરામદાયક અને આધુનિક મુસાફરીના કારણે બિઝનેસ મીટિંગ્સ અને માર્કેટ કનેક્ટિવિટી માટે સગવડ.
—
ડિજિટલ ઈન્ડિયા: MSME માટે નવો માર્ગ
ડિજિટલ યુગમાં MSMEને ટેકો આપવા માટે મોદીની સરકારએ મહત્વપૂર્ણ પ્લેટફોર્મ્સ ઉભા કર્યા.
GeM પોર્ટલ: MSMEને સરકારી ખરીદીમાં સીધી ભાગીદારી મળી. આજે હજારો નાના વેપારીઓ પોતાની પ્રોડક્ટ્સ સરકારી વિભાગોને સીધા વેચી રહ્યા છે.
Startup India અને ASPIRE: ટેક્સ છૂટ, પેટન્ટ સહાય અને ઇન્ક્યુબેશનથી નવા ઉદ્યોગોને પાંખો મળી.
સરકારી ખરીદીમાં અનામત: CPSE દ્વારા કરાતી ખરીદીમાંથી 25% MSME માટે અનામત રાખવામાં આવ્યું છે, જેમાંથી 3% મહિલાઓના ઉદ્યોગો માટે છે.
ડિજિટલાઈઝેશનના કારણે પારદર્શિતા વધી છે અને નાના વેપારીઓને મોટા ઉદ્યોગો સાથે સીધી સ્પર્ધા કરવાની તક મળી છે.
—
નાના વેપારીઓનો અવાજ: “અમારા માટે ગેમ ચેન્જર”
બોરિવલી બિઝનેસ એસોસિએશનના સ્થાપક ટ્રસ્ટી મુકેશ મહેતાએ જણાવ્યું:
> “મોદી સાહેબના કાર્યકાળમાં નાના વેપારીઓને જે સહાય મળી છે, એ અમારે માટે ગેમ ચેન્જર સાબિત થઈ છે. ડિજિટલ પોર્ટલ્સ, ઝડપી લોન મંજૂરી, પરિવહન સુવિધાઓ – એ બધાથી હવે અમને મોટાં સપનાં જોવાની હિંમત મળી છે. MSME હવે માત્ર જીવવા માટે નહીં, પરંતુ વિકાસ કરવા માટે તૈયાર છે.”
—
જનસહભાગિતાથી વિકાસનો રસ્તો
આ સુધારાઓ માત્ર નીતિ સુધી સીમિત નથી. નાના ઉદ્યોગકારો, મહિલાઓ, યુવાનો અને સ્ટાર્ટઅપ્સને મળેલા પ્રોત્સાહનથી સમાજના દરેક વર્ગને ફાયદો થયો છે. રોજગારીના નવા અવસર ઊભા થયા છે અને ગ્રામ્ય વિસ્તારોમાં પણ નવા કારખાનાં ઉભાં થઈ રહ્યા છે.
—
જન્મદિવસે શુભેચ્છા
પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીજીના 75મા જન્મદિવસે સમગ્ર MSME સમાજ તેમનો આભાર વ્યક્ત કરી રહ્યો છે. નાના વેપારીઓ, ઉદ્યોગકારો અને સ્ટાર્ટઅપ્સનો વિશ્વાસ છે કે તેમનું નેતૃત્વ ભારતને વિશ્વ અર્થતંત્રના મંચ પર મજબૂત સ્થાન અપાવશે.
“તમારું દ્રષ્ટિપૂર્ણ નેતૃત્વ, વિકાસ માટેની અડગ પ્રતિબદ્ધતા અને નાના ઉદ્યોગોને સશક્ત બનાવવાની દિશામાં કરેલા પ્રયાસો ભારતના ભવિષ્યને નવી ઊંચાઈઓ પર લઈ જઈ રહ્યા છે. આ અવસરે, દેશના દરેક નાના વ્યાપારી તરફથી આપને ધન્યવાદ અને શુભેચ્છાઓ. તમારું યશસ્વી નેતૃત્વ યથાવત રહે અને ભારત વિશ્વમંચ પર વધુ મજબૂતીથી ઊભું રહે એ જ પ્રાર્થના.”