આજના સમયમાં શિક્ષણ અને રોજગારીની પડકારરૂપ પરિસ્થિતિ વચ્ચે વલસાડ જિલ્લાના અનેક શિક્ષિત યુવાઓ દારૂ અને ગાંજાના વ્યસનમાં ફસાઈ રહ્યા છે. માતા-પિતા, જે પોતાના સંતાનો માટે શ્રેષ્ઠ ભવિષ્યની અપેક્ષા રાખે છે, તેઓ આ બદલાતા હિતોથી ચિંતિત બની રહ્યા છે. ભૌતિક સુવિધાઓમાં વૃદ્ધિ સાથે સાથે, પરિવારો બાળકોને તમામ સગવડતા પૂરી પાડે છે, પરંતુ તેના બરાબર દેખરેખ ન રાખવાના કારણે યુવાનો ભટકી રહ્યા છે.
શિક્ષણ અને રોજગારીની સમસ્યા:
વલસાડ જિલ્લામાં શિક્ષિત યુવાઓમાં રોજગારની તંગી એક મોટો પ્રશ્ન બની રહ્યો છે. ઘણીવાર, ઉચ્ચ શિક્ષણ પૂર્ણ કર્યા બાદ પણ યોગ્ય નોકરી ન મળતા, યુવાઓ હતાશ બની જતાં હોય છે. આ અસફળતાના કારણે તેઓ ભટકી જાય છે અને મનોરંજક પ્રવૃત્તિઓમાં જોડાતા વ્યસન તરફ વળે છે. દારૂ અને ગાંજાની સરળ ઉપલબ્ધતાએ આ સમસ્યાને વધુ ગંભીર બનાવી છે.
માતા-પિતા દ્વારા આપવામાં આવતી વધુ સ્વતંત્રતા:
અત્યારની પેઢી ને સ્વતંત્રતા વધુ મળી રહી છે. બાળકો માટે જન્મદિવસની પાર્ટીઓ, મોડા સુધી બહાર ફરવા જવાની છૂટછાટ, રાત્રે ગમે ત્યારે ઘરે આવવું અને કોઈ પૂછપરછ ન કરવી – આવી જીવનશૈલી યુવાઓને શિસ્તહીન બનાવે છે. ટેક્નોલોજી અને મોબાઇલની વધતી વપરાશથી પણ માતા-પિતા બાળકોને પૂરતું ધ્યાન આપી શકતા નથી, જેના કારણે તેઓ ખોટા પ્રભાવ હેઠળ આવી જાય છે.
સમાજમાં દારૂ અને ગાંજાની વધતી વપરાશ:
યુવાઓમાં દારૂ અને ગાંજાનો પ્રચાર શોષણ રૂપે થઈ રહ્યો છે. શરુઆતમાં મિત્રો અને મોજમસ્તી માટે એ વસ્તુઓ ઉપયોગમાં લેતા હોય છે, પરંતુ વલસાડના ગામડાઓ અને શહેરોમાં પણ હવે આ વસ્તુઓ સરળતાથી મળી રહી છે. કેટલાક લોકો માટે તો આ પ્રવૃત્તિ લત બની રહી છે, જે પરિવાર અને સમાજ માટે મોટી સમસ્યા ઉભી કરે છે.
પરિણામ અને આવનારા પડકારો:
આરોગ્ય પર અસર: દારૂ અને ગાંજાનું સેવન શારીરિક અને માનસિક આરોગ્ય માટે ખતરનાક છે. લાંબા ગાળે તેની આદત પડવાથી યુવાઓમાં તણાવ, ડિપ્રેશન અને શારીરિક બીમારીઓ વધી શકે છે.
પરિવાર તણાવ: માતા-પિતા આ પરિસ્થિતિથી પરેશાન થઈ રહ્યા છે. ઘણા પરિવારોએ તેમના બાળકો માટે શ્રેષ્ઠ ભવિષ્યની આશા રાખી હતી, પરંતુ જ્યારે તેઓ વ્યસનનો શિકાર બને છે, ત્યારે ઘર પર કટોકટી સર્જાઈ જાય છે.
આર્થિક નુકસાન: દારૂ અને ગાંજાની લતના કારણે યુવાઓ પોતાની કમાણી વ્યસન પાછળ ખર્ચી દે છે. ક્યારેક તો પરિવાર પાસેથી પૈસા ઉછીના લેવાનો અથવા ઘરના કિંમતી સામાન વેચવાનો વારો પણ આવી જાય છે.
ઉકેલ અને ઉપાય:
1. માતા-પિતા જાગૃત બને: બાળકોને સંપૂર્ણ સ્વતંત્રતા આપવી સારી વાત છે, પરંતુ તેમનું માર્ગદર્શન આપવું તે પણ મહત્વપૂર્ણ છે. બાળકો રાત્રે મોડા ઘરે આવે તો તેમને સમજાવવું જોઈએ અને તેમની દિનચર્યા પર ધ્યાન આપવું જોઈએ.
2. શિક્ષણ અને રોજગારી માટે પ્રયત્નો: સરકારી અને ખાનગી સંસ્થાઓએ રોજગારી માટે વધુ તક આપવી જોઈએ. યુવાઓ માટે વ્યાવસાયિક તાલીમ કાર્યક્રમો રાખીને તેમને યોગ્ય દિશામાં પ્રેરિત કરી શકાય.
3. યુવાઓને પ્રેરણા આપવી: માતા-પિતા અને શિક્ષકો યુવાઓને વ્યસનના નુકસાન વિશે સમજાવવાનો પ્રયાસ કરે. કેળવણી અને પ્રેરણાદાયક પ્રવૃત્તિઓ દ્વારા તેઓને યોગ્ય દિશામાં લઈ જવું જરૂરી છે.
4. કાયદો અને નિયમન: સ્થાનિક પોલીસ અને સમાજસેવી સંસ્થાઓએ દારૂ અને ગાંજાના વેચાણ પર કડક કાર્યવાહી કરવી જોઈએ. ગેરકાયદે દારૂ અને ગાંજાના વેચાણ પર નિયંત્રણ માટે વધુ કડક કાયદા લાગુ કરવાના પ્રયત્નો થવા જોઈએ.
5. સકારાત્મક પ્રવૃત્તિઓમાં જોડાવું: યુવાઓ માટે રમતગમત, સંગીત, કલાપ્રવૃત્તિઓ અને અન્ય હકારાત્મક પ્રવૃત્તિઓમાં જોડાવાનો પ્રયાસ કરવો જોઈએ. આ પ્રવૃત્તિઓ તેમના સમયનો ઉપયોગ યોગ્ય રીતે કરાવે અને વ્યસનથી દૂર રાખે.
વલસાડ જિલ્લામાં શિક્ષિત યુવાઓમાં વધતી દારૂ અને ગાંજાની લત માતા-પિતા અને સમાજ માટે ગંભીર ચિંતાનો વિષય બની છે. જો આ પરિસ્થિતિમાં સુધારો કરવો હોય, તો શિક્ષણ, રોજગારી અને પરિવાર દ્વારા યોગ્ય માર્ગદર્શન આપવું જરૂરી છે. સરકાર અને સમાજ બંનેએ મળીને આ સમસ્યા માટે સમાધાન લાવવું પડશે, જેથી યુવા પેઢી યોગ્ય દિશામાં આગળ વધી શકે.
બી. એન. જોષી, પૂર્વ પ્રિન્સીપાલ, યુવાનોમાં જાગૃતિ લાવવા માટે મોટિવેશનલ કાર્યક્રમોની મહત્વતા ઉપર ભાર મૂકે છે. તેઓ કહે છે કે આજે યુવાધન અનેક વિધ્નો અને અવરોધોનો સામનો કરી રહ્યું છે, તેથી તેમને સાચા માર્ગે દોરવા માટે પ્રેરણાત્મક કાર્યક્રમો જરૂરી છે. માતા-પિતાએ પણ બાળકોના વિકાસ માટે તેમની પર વિશેષ ધ્યાન આપવું જોઈએ. તેઓના શિક્ષણ, સંસ્કાર અને નૈતિક મૂલ્યો પર કાળજી લેવી જોઈએ જેથી તેઓ ભવિષ્યમાં સારો નાગરિક બની શકે. સકારાત્મક માર્ગદર્શન અને પ્રેરણાથી યુવા પેઢી પોતાના લક્ષ્ય પ્રાપ્ત કરવામાં સફળ થઈ શકે.
કથાકાર પ્રફુલભાઈ શુક્લનું માનવું છે કે યુવાનો માટે સારા સંસ્કાર, સારી સંગત અને યોગ્ય શિક્ષણ અત્યંત જરૂરી છે. આજના યુગમાં અનેક પ્રલોભનો વચ્ચે સાચી દિશામાં આગળ વધવા માટે યુવાનોને સારા માર્ગદર્શન અને પ્રેરણાની જરૂર છે. સંસ્કાર અને સંગત વ્યક્તિના ભાવિનું નિર્માણ કરે છે, અને સાચું શિક્ષણ તેને નૈતિકતા અને શિસ્તબદ્ધ જીવન તરફ દોરી જાય છે. જો યુવાનોને બાળપણથી સારા આદર્શો અને શિક્ષણ મળે, તો તેઓ જીવનમાં સાચો રસ્તો પસંદ કરી શકે.